Kim jest Olentzero?

Źródło: https://golocalsansebastian.com

Zbliża się Boże Narodzenie, więc czas przybliżyć niektóre z lokalnych tradycji związanych z tym okresem. Symbolem świąt w Kraju Basków i regionie Nawarry jest Olentzero, czyli baskijska wersja Świętego Mikołaja. Dzieci piszą do niego listy z prośbą o prezenty, które ten przynosi w nocy 24 grudnia. Więcej o legendzie Olentzero w dalszej części wpisu.

Źródło: https://www.deia.eus/bizkaia/2022/12/24/durangaldea-acoge-hoy-visita-mari-6314714.html

Nazwa Olentzero w różnych częściach Baskonii ma różne warianty: Onenzaro, Onentzaro, Olentzaro, Ononzaro, Orentzago. Przyjmuje się, że wywodzi się ona od baskijskiego on, czyli dobry i zaro, czyli sezon/czas/pora, a więc Olentzero to „dobry czas” czy „czas dobra”. Ta nazwa ma wiązać się z przedchrześcijańskimi obchodami przesilenia zimowego, które zwiastowało nadejście końca zimowych ciemności, czyli nadejście lepszych czasów.

Olentzero przedstawiany jest jako postać starszego pana z brodą, często z dużym brzuchem, niestroniącego od alkoholu 😅, w tradycyjnym baskijskim stroju i berecie. Bywa również umorusany sadzą lub węglem, bo według legend Olentzero zajmował się handlem węglem. Baskijska mitologia mówi też, że był on jednym z olbrzymów (tzw. jentillak) zamieszkujących Pireneje. Kiedy zobaczyli oni jasną chmurę na niebie, zwiastującą narodziny Chrystusa, wszyscy, oprócz Olentzero, mieli stamtąd uciec.

Postać Olentzero ewoluowała z czasem – w XVII wieku, kiedy Olentzero wchodził przez komin, a któreś z dzieci nie spało, Olentzero miał podrzynać takiemu dziecku gardło swoim sierpem 😲. Dzisiejszy Olentzero jest dużo łagodniejszy, rzucił nawet palenie (wcześniej przedstawiano go z fajką w ustach 😅) i na wzór Świętego Mikołaja ożenił się – w miastach i miasteczkach towarzyszy mu żona Mari Domingi.

Źródło: https://www.eitb.eus/es/television/detalle/7721694

Źródło: https://www.diariovasco.com

Dla zainteresowanym wrzucam filmik z YouTube z tradycyjną piosenką o Olentzero, gdzie znajdziecie też trochę ciekawych zdjęć.