System edukacji w Kraju Basków

Zdjęcie: El Diario Vasco

Korzystając z okazji, że w tym i ubiegłym tygodniu w szkołach w Kraju Basków rozpoczął się rok szkolny, postanowiłam przybliżyć Wam trochę tutejszy system szkolnictwa. W poście znajdziecie najważniejsze informacje na temat szczebli edukacji, rodzajów szkół i modeli językowych.

SZCZEBLE EDUKACJI

Edukacja w dużym skrócie dzieli się na następujące etapy:

• Żłobek (guarderia) – etap opcjonalny (0–3). W Hiszpanii urlop macierzyński jest bardzo krótki i często już 6-miesięczne dzieci idą do żłobka.
  
• Przedszkole (educación infantil) – etap opcjonalny (3–6 lat). Najczęściej edukacja przedszkolna odbywa się przy szkole, nie zaś w osobnych placówkach przedszkolnych, choć są również przedszkola, tzw. haurreskola. Niektóre szkoły oferują także grupy dla 2-latków.
  
• Szkoła podstawowa (educación primaria) – etap obowiązkowy (6–12 lat, 6 klas). Nie ma zerówki – do pierwszej klasy idą sześciolatki.
  
• Szkoła średnia (educación secundaria obligatoria – ESO) – etap obowiązkowy (12–16 lat, 4 klasy). 
• Szkoła średnia II stopnia (bachillerato) – etap opcjonalny (16–18 lat, 2 klasy). Bachillerato, kończące się egzaminem (odpowiednik matury), jest obowiązkowym szczeblem, jeśli chce się iść na studia, choć są jeszcze inne sposoby, jeśli wcześniej zakończyło się edukację na etapie ESO.

 

RODZAJE SZKÓŁ I KOSZTY

 

Szkoły publiczne (bezpłatne) - gdzie rodzice opłacają drobne kwoty 10-20 euro miesięcznie na materiały edukacyjne, roczną opłatę za opcjonalną przynależność do rady rodziców, która zajmuje się m.in. organizacją zajęć dodatkowych.

Szkoły "półprywatne", czyli tzw. concertados, gdzie rodzice opłacają miesięczne czesne (w granicach 100-200 euro, oficjalnie nie na edukację, bo ta w teorii jest bezpłatna). Podobnie jak w szkołach publicznych rodzice ponoszą koszt materiałów edukacyjnych. 

Stołówka w szkołach obu typu to wydatek około 80-100 euro miesięcznie. Podręczniki kupują rodzice, ale jest ich raczej mało w porównaniu do polskiej szkoły, nauczyciele mają znacznie większą dowolność w kształtowaniu programu i wyborze materiałów lekcyjnych.

 

Rodziny po spełnieniu odpowiednich warunków mogą się starać o stypendia (becas), w tym na dofinansowanie wyżywienia i materiałów do nauki.

MODELE JĘZYKOWE

 

Wspólnoty autonomiczne w Hiszpanii mają sporą dowolność w kształtowaniu spraw społecznych, w tym edukacji. W szczególności zaś wspólnoty, w których oprócz hiszpańskiego używane są inne języki. Kraj Basków jest jedną z nich. Edukacja odbywa się tutaj według trzech różnych modeli:

- model A - nauka odbywa się w języku hiszpańskim jako przewodnim, język baskijski i literatura baskijska stanowią osobny przedmiot;

- model B - lekcje odbywają się częściowo w języku hiszpańskim, a częściowo w baskijskim;

- model D - nauka odbywa się w języku baskijskim jako przewodnim, język hiszpański i literatura hiszpańska stanowią osobny przedmiot;. Jest to model obowiązujący w szkołach zwanych ikastola lub ikastetxe.

 

Poniżej wrzucam statystykę dotyczącą modeli językowych, choć lekko się już pewnie zdezaktualizowała, daje pewne pojęcie, o tym jak wygląda rzeczywistość językowa uczniów na różnych szczeblach edukacji.

Źródło: www.bizkaiatalent.eus

ROK SZKOLNY 

 

W tym roku rok szkolny rozpoczął się w większości szkół 7 września. Niektóre jednak zaczęły jednak dopiero dzisiaj, 11 września. A to dlatego, że dyrekcja szkoły ma pewną dowolność w organizacji roku szkolnego i dni wolnych, o ile zrealizuje wyznaczoną przez ministerstwo liczbę dni szkolnych. Data rozpoczęcia roku szkolnego znana jest pod koniec roku poprzedniego, lub jak to często bywa w Hiszpanii, na ostatnią chwilę 😅. Zazwyczaj jednak szkoła zaczyna się na przełomie pierwszego i drugiego tygodnia września.

Rok podzielony jest na trzy trymestry, nie ma ferii zimowych w styczniu/lutym tak jak u nas.

- I trymestr kończy się w okolicach 21 grudnia, przerwa świąteczna trwa do Trzech Króli (6 stycznia).

- II trymestr kończy się przed Wielkanocą. Uczniowie mają około 2 tygodnie wolnego.

- III trymestr do końcówki czerwca – rok szkolny kończy się, podobnie jak u nas, w ostatnim tygodniu czerwca.

W okresie wielkanocnym i wakacyjnym istnieje, przynajmniej w dużych miastach, bogata oferta półkolonii, w tym tematycznych, z których korzysta sporo rodzin. Zazwyczaj są to zajęcia płatne, z opcjami posiłków, a dla starszych także z opcją nocowania.

Więcej o edukacji, w tym jak wygląda typowy dzień szkolny, jaka jest skala ocen i moje obserwacje dotyczące życia szkolnego w porównaniu do Polski znajdziecie TUTAJ.